TL;DR
ICM mô hình Decentralized Fundraising mới trên Solana, cho phép bất kỳ ai cũng có thể biến một dòng tweet thành token và huy động vốn ngay lập tức. Dựa trên cơ chế tự động hóa smart contract và lan truyền trên mạng xã hội, ICM biến “attention thành capital” một cách chưa từng có. Mặc dù dễ bị gán là memecoin trá hình với nhiều rủi ro, ICM lại mở ra hướng tiếp cận vốn dân chủ hơn, đặc biệt cho các ý tưởng giai đoạn sớm. Nếu chỉ một phần nhỏ token từ đây trở thành sản phẩm thực tế, ICM hoàn toàn có thể trở thành nền móng cho một “Nasdaq tự phát” trong kỷ nguyên Web3.
ICM có đang mở ra kỷ nguyên Decentralized Fundraising mới trên Solana?
Internet Capital Market (ICM) là một mô hình Decentralized Fundraising mới trên mạng Solana, được xem như “chợ vốn phi tập trung” nơi ai cũng có thể biến ý tưởng thành token và kêu gọi vốn từ cộng đồng. Thay vì quy trình raise fund truyền thống (VC, IPO) phức tạp, ICM tận dụng mạng xã hội (đặc biệt là X/Twitter) và blockchain để kết nối trực tiếp giữa dự án và nhà đầu tư cá nhân. Đơn cử, chỉ với một tweet “$TICKER @launchcoin + mô tả dự án”, hệ thống LaunchCoin/Believe trên Solana có thể tự động launch smart contract, mint token với nguồn cung cố định, gắn liquidity curve và trả về đường link giao dịch. Người tạo token mặc định được hưởng 50% phí giao dịch ban đầu – cơ chế thúc đẩy người xây dựng tiếp tục phát triển sản phẩm nếu cộng đồng ủng hộ. Nhờ tốc độ (hàng chục nghìn giao dịch/giây), phí siêu thấp (dưới 0.0001 USD) và văn hóa ưa chuộng meme của Solana, chi phí cơ hội để thử nghiệm ý tưởng giảm gần về 0. Toàn bộ quy trình kể trên biến “tweet → token” thành “attention → capital” trong tích tắc. Như bài viết trên Allinstation nhận định, ICM xuất hiện vào đầu 2025 như một phiên bản hiện đại của kỷ nguyên ICO 2017 – thay vì bỏ hàng chục trang whitepaper, giờ đây chỉ cần kể một câu chuyện cuốn hút trên Twitter để huy động vốn.
Mục tiêu: ICM hướng đến capital democratization trong kỷ nguyên số: mở cơ hội raise fund cho mọi cá nhân, từ lập trình viên độc lập đến startup nhỏ, mà không phụ thuộc vào quỹ đầu tư hay sàn niêm yết. Cơ chế minh bạch trên chuỗi (on-chain) cho phép hoạt động 24/7, không giới hạn địa lý. Một số nhà phân tích coi ICM như “chiếc phao cứu sinh” cho altcoin đang tìm kiếm narrative mới, và là bước tiếp theo của việc tokenization của các ý tưởng trên internet.
Mô hình hoạt động: Trên LaunchCoin (app gọi vốn ICM), bất kỳ ai cũng có thể tạo token chỉ với tweet. Ví dụ, tweet “$AURA – ứng dụng AI chỉnh ảnh ảo diệu ✨ @launchcoin” chỉ trong vòng 1 phút là sinh ra token $AURA với nguồn cung cố định; phí giao dịch ban đầu được khóa cao để ngăn bot, sau đó giảm dần. Khi vốn hóa của token vượt ~100.000 USD, hệ thống tự động bơm thêm thanh khoản vào các pool sâu trên DEX (Meteora, Raydium). Mọi giao dịch mua-bán trong 24h sẽ chia đều 50% phí cho người tạo token và 50% cho protocol. Nhờ vậy, “tweet → token → instant liquidity” đã giải quyết rào cản gọi vốn, biến lượt like/retweet thành vốn phát triển sản phẩm.
Giao diện Believe Screener của LaunchCoin (16/05/2025) cho thấy tổng khối lượng giao dịch tích lũy đã đạt ~2,1 tỷ USD và hơn 15,783 nghìn token ra mắt trên nền tảng. Riêng token LAUNCH (biểu tượng của ICM) có vốn hóa khoảng 211 triệu USD tại thời điểm khảo sát.
Từ FOMO đến funding: ICM khác gì memecoin truyền thống?
Giống nhau: Cả ICM và memecoin đều khởi phát từ văn hóa meme và tâm lý FOMO. Nhịp độ tạo token siêu nhanh 24/7, chi phí thử nghiệm gần như bằng 0 và cơ chế lan truyền trên mạng xã hội khiến cả hai dễ biến động mạnh và chu kỳ “pump → dump” ngắn ngủi. Nhiều token ICM ban đầu thiếu giá trị nội tại rõ ràng, chủ yếu dựa vào câu chuyện lan truyền, đúng như đặc điểm của memecoin truyền thống. Hệ quả là phần lớn token mới sống sót chỉ vài ngày, giá bị thổi lên rồi lao dốc ngay sau đó. Các nhà phân tích thậm chí cho rằng ICM “chỉ là phiên bản nâng cấp của meme coin”, với cùng bản chất dễ mất giá và thiếu nền tảng.
Khác biệt: Điểm cốt lõi của ICM là kể chuyện và gắn câu chuyện với sản phẩm thật. Thay vì chỉ tạo token cho vui hoặc viral ngắn hạn như trên các “launchpad meme” khác, ICM khuyến khích biến ý tưởng/ứng dụng tiềm năng thành token đại diện với lộ trình phát triển rõ ràng. Trên ICM, bạn không cần sản phẩm hoàn chỉnh để gọi vốn: chỉ một ý tưởng khả thi là phát hành token, và cộng đồng mua token giống như “mua cổ phần” ban đầu của dự án. Cơ chế tokenomics cũng được thiết kế có hệ thống: ví dụ người tạo token mặc định nhận 50% phí giao dịch, tạo động lực tài chính để họ gắn bó và phát triển sản phẩm. Công nghệ Solana cũng tạo lợi thế riêng cho ICM: khả năng xử lý nhanh (giao dịch tính bằng giây) và phí gần như 0 cho phép thực thi những cơ chế như tự động bổ sung thanh khoản khi token reach maturity threshold. Như TheBlock101 đã nhận xét, ICM đang hướng đến một thị trường vốn phi tập trung mới – nơi mọi ý tưởng đều được thử nghiệm, cộng đồng đầu tư sớm và chỉ những dự án có câu chuyện thuyết phục thực sự “cất cánh” nhờ vòng thu phí và thanh khoản này.
Bước đột phá hay memecoin khoác áo mới?
Mặc dù mang nhiều nét mới, ICM vẫn bị cộng đồng coi là “memecoin trá hình” vì các lý do sau: Trước hết, phần lớn token ICM hiện nay thiếutilites thực tế và sống nhờ tâm lý đám đông. Điển hình như Allinstation ghi nhận đa số token đạt vốn hóa vài triệu USD chỉ trong vài giờ nhờ “ý tưởng lạ mắt” nhưng lại chết ngay sau đó; FOMO trở thành động lực chính, còn giá trị sản phẩm thật sự thì bị hoãn vô thời hạn. Việc người dùng có thể tạo bất kỳ memecoin nào chỉ bằng một cú tweet cũng khiến thị trường tràn ngập dự án rác (”serial rug pull”), giống hệt giai đoạn tạo memecoin đại trà trên Solana năm 2023. Trên X/Twitter đã xuất hiện nhiều bình luận như “Internet capital markets chỉ là cách hoa mỹ để nói meme coin. Cùng một thứ rác rưởi”, hay tự hỏi “có gì ngăn các dev kiếm tiền qua Pump.fun mà không cần LaunchCoin?”. Một số chuyên gia nhấn mạnh ICM dễ đổ lỗi vào “văn hóa FOMO” và mô hình đầu cơ tương tự memecoin: TheBlock101 cảnh báo ICM cũng mang “tính đầu cơ cao” và “thiếu minh bạch” như memecoin, dễ biến động và có nguy cơ rug pull nếu chẳng may đầu tư nhầm dự án rác.
Sự khác biệt của ICM
Dù bị đặt trong bối cảnh meme, ICM có những đặc điểm riêng biệt mang tính chiến lược và triết lý hơn so với memecoin thuần túy:
Democratization of Capital: ICM vốn xây dựng trên ý tưởng rằng bất kỳ ai, bất kỳ lúc nào cũng có thể huy động vốn từ cộng đồng toàn cầu. Đây không chỉ là trò đùa mà còn là cách tận dụng sức mạnh của Internet để biến “attention thành capital”. Theo Luthra (BeinCrypto), “điểm của ICM không phải là lợi nhuận đảm bảo, mà là khả năng tiếp cận triệt để đến các dự án internet giai đoạn đầu” – tức cho phép nhà đầu tư nhỏ lẻ trở thành cổ đông sớm nhất của sản phẩm.
Cơ chế kinh tế rõ ràng: Khác với hầu hết memecoin mà tác giả ẩn danh lập ra rồi lặn mất, ICM thiết kế sẵn quy tắc chia sẻ lợi ích: người tạo token nhận 50% phí giao dịch ban đầu, nửa còn lại cho nền tảng. Thêm vào đó, khi token đạt mốc vốn hóa, smart contract tự động mở khóa thanh khoản sâu trên AMM để tăng tính thanh khoản. Giới chuyên gia ví đây là một “flywheel” tích cực: giá token lên → khối lượng giao dịch tăng → người sáng lập thu nhiều phí → có động lực phát triển sản phẩm → cộng đồng tò mò thêm → giá lại lên. Tóm lại, việc đầu tư ICM là đầu tư vào ý tưởng/sản phẩm tiềm năng, chứ không chỉ đầu tư vào yếu tố viral của meme như một số nhà phân tích nhấn mạnh.
Tiềm năng tích hợp công nghệ mới: ICM gắn liền blockchain với mạng xã hội và thậm chí AI: đã có dự án ICM như BUDDY (trợ lý AI tweet), FITCOIN (điểm thưởng trong digital marketing) hướng tới ứng dụng thực tiễn. Solana Foundation cũng đánh giá ICM là một phần của “thị trường tài chính toàn cầu 24/7” mà họ hướng đến. Multicoin nêu rõ Solana có thể giảm phí gas cho người dùng tới 90-99% và đồng thời chiếm lĩnh thị trường lớn hơn nhiều so với các tổ chức tài chính truyền thống. Nói cách khác, ICM là hiện thân của tầm nhìn cho một thị trường vốn không cần sự cho phép – tức bất kỳ tài sản hay ý tưởng nào cũng có thể được token hóa và giao dịch trên mạng. Allinstation còn gợi ý ICM có thể mở đường cho tokenization RWA (trái phiếu, bản quyền âm nhạc, doanh thu phim ảnh, v.v.) trong tương lai, miễn là khung pháp lý và điểm tín nhiệm on-chain phát triển đủ.
Đội ngũ có kinh nghiệm: Không giống memecoin thường do người lạ tự tạo, ICM thu hút cả những người có lịch sử phát triển sản phẩm. Chuyên gia Malviya (DYOR) nhấn mạnh khác biệt ở độ tin cậy của builder: “Trong meme, bất kỳ ai cũng có thể làm dev và tạo token – còn ở ICM bạn có những người xây dựng có thành tích ra mắt ứng dụng thật, bạn đang đầu cơ vào ứng dụng chứ không phải văn hóa meme”. Điều này khiến một số nhà đầu tư coi ICM là “memecoin có lý do” – tức dù mang tính meme, nhưng kèm theo mô hình kinh tế rõ ràng và mục tiêu phát triển hơn là chỉ cười đùa.
Tương lai của ICM
Đối với nhà đầu tư, ICM có thể là một làn sóng ngắn hạn mang tính chất hưng phấn cao hoặc bước ngoặt thực sự và phụ thuộc vào khả năng chuyển biến hype thành giá trị thực. Ở kịch bản lạc quan, nếu trên 10% token ICM được hiện thực hóa thành sản phẩm tạo ra dòng tiền thật, xu hướng này có thể trở thành “Nasdaq mở” cho cộng đồng Web3, huy động vốn sáng tạo theo phong cách mới. Solana với hiệu năng cao và phí thấp sẵn sàng là nền tảng lý tưởng để triển khai một thị trường vốn toàn cầu 24/7 như vậy. Trái lại, nếu đa số dự án chỉ là trò đùa và nhanh chóng ra đi, ICM sẽ “sớm nở chóng tàn” như các trend crypto trước đây (pump.fun, ICO bong bóng), để lại những bài học cho nhà đầu tư.
Các nhà phân tích đã cảnh báo ICM có thể chỉ còn độ “hot” vài tuần: Hitesh Malviya ước tính chu kỳ này chỉ kéo dài 4–6 tuần. Ngoài ra, ICM vấp phải rủi ro pháp lý khi nhiều token có thể xem là chứng khoán nếu gắn với hứa hẹn lợi ích thực tế. Tuy nhiên, nếu cộng đồng xây dựng cơ chế tự tin on-chain và hợp tác với cơ quan quản lý, ICM có thể tồn tại bền vững hơn một cơn sốt thoáng qua.
ICM khiến mình liên tưởng đến một “chợ trời Web3” , nơi mọi ý tưởng, dù nghiêm túc hay ngẫu hứng, đều có thể gọi vốn chỉ bằng một dòng tweet. Nguy hiểm vì dễ tạo ra rác, nhưng cũng thú vị vì nó dân chủ hóa hoàn toàn quá trình fundraising: không cần quỹ, không cần whitepaper, chỉ cần cộng đồng chú ý.
Ở góc nhìn tích cực, ICM không chỉ là meme coin – mà là thử nghiệm đầu tiên cho mô hình raise fund bằng sự chú ý. Trong kỷ nguyên mà tương tác có thể chuyển hóa thành vốn, thì việc token hóa một ý tưởng “vừa viral vừa crazy” lại là cơ hội để những dự án nhỏ có được cú hích đầu tiên.
Mình không tin tất cả token từ ICM sẽ sống sót. Nhưng nếu chỉ 5-10% trong số đó tạo ra sản phẩm thật, thì ICM xứng đáng được xem như một phiên bản “Nasdaq tự phát” của Web3 , hỗn loạn, nhưng không thể làm ngơ.
